سوالات متن درس 5 مطالعات اجتماعی پایه نهم با جواب

1 - زیست بوم (بیوم) چیست ؟

زیست بوم یک ناحیه ی جغرافیایی است که در آن ، انواع خاصی از گیاهان و جانوران زندگی کنند و ناحیه ی مشخصی را به وجود می آورد.


2 - وجود هر زیست بوم در یک ناحیه به چه عواملی بستگی دارد؟ یا (تنوع زیست بوم ها به چه عواملی بستگی دارد؟)

آب و هوا ، شکل ناهمواری ها، میزان ارتفاع زمین و جنس خاک .


3 - ناحیه ی توندرا چه ویژگی هایی دارد ؟

1 - زمستان های طولانی و سرمای شدید ۳۴درجه زیر صفر

2- تابستان های کوتاه و میانگین دما حداکثر ۱۲ درجه

3- زمین های توندرا پوشیده از یخ و برف

4- در توندرا فقط گیاهانی چون خزه و گلسنگ می روید

5- بزرگ جثه ترین جانور توندرا خرس قطبی است .


4 - ناحیه ی تایگا چه ویژگی هایی دارد ؟

1 - شش ماه از سال میانگین دما کمتر از صفر درجه است

2- بارندگی بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی متر و زمین همیشه مرطوب است

3 - ناحیه ی تایگا به داشتن جنگل های مخروطیان و سوزنی برگ معروف است

4- درختان این ناحیه مانند کاج و سرو همیشه سبزند و بر رگ ریزان ندارند

5- تقریبا تمام جنگل های کشور کانادا از نوع تایگاست.


5 - جنگل های بارانی استوایی در کجا گسترده شده است ؟

این زیست بوم در مجاورت خط استوا در چند قاره گسترده شده است


6 - زیست بوم جنگل های استوایی چه ویژگی هایی دارد ؟

1 - در این منطقه هوا همیشه گرم ، رطوبت حدود ۸۰ درصد و میزان بارندگی سالیانه ۲۵۰۰ میلی متر است

2 - جنگل های بارانی استوایی چند طبقه اند . در زیر درختان بلند تر ، درختان کوتاه تر و علف ها، که رشد سریعی دارند وجود دارند. 


7 - از نمونه گیاهان ناحیه ی جنگل های بارانی استوایی چند مورد نام ببرید؟

درختان شاه پسند (مانگرو) - نارگیل - قهوه ی سودانی - هوا - بامبو .


8 - ساوان چگونه ناحیه ای است؟

ساوان منطقه ی علفزارها با درختان تک و منفرد است که در مجاورت جنگل های استوایی واقع شده است . بیشترین وسعت ساوان در قاره ی آفریقاست .


9 - ناحیه ی ساوان چه ویژگی هایی دارد؟

1 -  آب و هوای آن در تمام طول سال گرم است

2 - در آن دو فصل خشک و مرطوب وجود دارد

3 - از نظر تنوع جانوری بسیار غنی است

4 - در ساوان علفخواران تنومند چون گورخر ، فیل ، زرافه و گرگدن فراوان اند و گوشت خواران درنده چون شیر از این گیاه خواران تغذیه می کنند.


10 - بیابان به کجا گفته شود؟ 

به سرزمین های خشکی که میزان بارندگی سالیانه ی آنها کمتر از ۵۰ میلی متر باشد ، بیابان گفته می شود .


11 - بخش عمده ای از بیابان های گرم و خشک جهان در کجا واقع شده اند ؟

در مجاورت مدار رأس السرطان و رأس الجدی واقع شده اند ، مانند صحرا در آفریقا ، ربع الخالی در عربستان و لوت در ایران .


12 - بیابان های سرد جهان چگونه اند؟ مثال بزنید ؟

در این گونه بیابان ها بارش ناچیز و حتی در حد صفر است مانند بیابان گبی که اطراف آن را کوه فرا گرفته است .


13 - بیابان ها از نظر پوشش گیاهی چگونه هستند؟

بیابان ها از نظر پوشش گیاهی فقیرند و فقط درختان یا بوته های خاردار ، که در مقابل خشکی هوا و تبخیر مقاوم اند یا آب را در خود ذخیره می کنند می توانند در آنجا زندگی کنند .


* هر زیست بوم از چند ..................... تشکیل شده است. (بوم سازگان «اکوسیستم»)

* در میان عوامل تنوع زیست بوم ها مهم ترین و بیشترین تأثیر را ..................... دارد. (آب و هوا)

* از میان عناصر آب و هوایی دو عنصر ..................... و ..................... بر نوع میزان پوشش گیاهی اثر می گذارند.( دما - بارش )

* توندرا ناحیه ای در نزدیکی .................. و حاشیه ی اقیانوس .................. است. (قطب شمال – منجمد شمالی)

* از گسترده ترین زیست بوم ها که در جنوب توندرا گسترش یافته است .................. نام دارد. (تایگا)

* زیست بوم .................. بیشترین تنوع زیستی جهان را دارد . (جنگل های بارنی استوایی)

* درختان .................. از گونه های گیاهی مشهور ساوان هستند . (بائو باب )

مشاهده تصویر بالا در سایز اصلی

سوالات متن درس 4 مطالعات اجتماعی پایه نهم با جواب

1- آب کره(هیدروسفر) چه منابعی را شامل می شود؟

آب کره (هیدروسفر) همه آبهای زمین یعنی اقیانوسها، دریاها، دریاچه ها و رودها و ... را شامل میشود.


2 - پنج مجموعه بزرگ آب ها را نام ببرید.

اقیانوس آرام، اطلس، هند، منجمد شمالی و منجمد جنوبی


3 - اقیانوس آرام چه مشخصاتی را دارد؟

اقیانوس آرام پهناور ترین اقیانوس کره زمین است. (مساحت آن ۱۰۰ برابر کشور ایران است)! این اقیانوس عمیق ترین اقیانوس جهان هست. دراز گودال ماریانا با ژرفای ۱۱۰۰۰ متر در نزدیکی مجمع الجزایر فیلیپین در این اقیانوس قرار دارد.


4 - مطالعه و کاوش های علمی در اقیانوس ها و بستر آنها با چه مشکلاتی رو به رو است؟

فشار زیاد آب، تاریکی و دمای کم در اعماق آب و...


5 - منظور از فلات قاره چیست؟

در جاهایی که اقیانوس ها با خشکی تماس دارند، اغلب ناحیه ای کم عمق با ژرفایی کمتر از ۲۰۰ متر دیده میشود که به آن فلات قاره (ایوان خشکی) میگویند.


6 - فلات قاره از چه نظرهایی اهمیت دارند؟

از نظر وجود جزیره هایی که سر از آب بیرون آورده اند.                    از نظر وجود منابع سرشار نفت و گاز و ماهیگیری اهمیت زیادی دارند.


7 - شیب قاره به کدام بخش از ناهمواری های کف اقیانوسی گفته شود؟

بعد از فلات قاره ناگهان شیب زیاد میشود و تا عمق ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متری ادامه می یابد؛ به این بخش شیب قاره میگویند.


8 - ناهمواری های کف اقیانوسی را به ترتیب نام ببرید.

فلات قاره، شیب قاره، دشت اقیانوسی، پوسته اقیانوسی و گودال های اقیانوسی


9 - به طور متوسط هر لیتر از آب دریا چند گرم نمک دارد؟

۳۵ گرم در لیتر


10 - آیا میزان شوری آب دریاها یکسان است؟ با یک مثال بیان کنید.

خیر. شوری آب دریاها و اقیانوسها متفاوت است. شوری آب دریای مدیترانه ۳۷ گرم در لیتر و دریای احمر ۴۳ گرم در لیتر است. در حالی که شوری دریای شمال در اروپا حداکثر ۷ گرم در لیتر است و آب اقیانوسهای نواحی قطبی تقریبا شیرین است.


11 - دمای آب اقیانوس ها و دریاها را در اعماق مختلف با هم مقایسه کنید.

آبهای سطحی اقیانوسها و دریاها بر اثر تابش خورشید گرم میشوند اما در ژرفای بیش از ۱۰۰۰ متری اقیانوسها، دما همواره کمتر از +۴ درجه سانتیگراد است. در مناطق مجاور قطبها، نواحی یخ بسته در آبها وسعت زیادی دارند. در این مناطق، شناور شدن کوههای یخ (آیسبرگ) خطر بزرگی برای کشتی ها محسوب میشود.


12 - انواع حرکات آب دریاها و اقیانوس ها را نام ببرید.

حرکات آب دریا به صورت موج، جزر و مد و جریان های دریایی است


13 - محل برخورد جریان های دریایی سرد و گرم از چه نظر دارای اهمیت است؟

محل تلاقی آبهای گرم و سرد از مهمترین مناطق صید ماهی جهان است؛ مانند نیوفوندلند در آمریکا یا شرق ژاپن


14 - اقیانوس ها از چه جهت هایی برای انسان ها اهمیت دارند؟

اقیانوس ها یکی از منابع مهم تأمین غذا برای انسان هستند. این پهنه های آبی امکان حمل و نقل کم هزینه تر میلیون ها تن بار را با کشتی ها فراهم می آورند اقیانوس ها همچنین به طور غیر مستقیم منبع تأمین آب شیرین برای ساکنان جهان اند.


15 - امروزه چه خطراتی اقیانوس ها و محیط زیست آن را تهدید می کنند؟

1 -سالیانه چند میلیون تن زباله های سمی کارخانه ها، پلاستیک و مواد تجزیه نشدنی به اقیانوسها ریخته میشود.

2 - برخی کشورها از شیوه دفن زباله های اتمی در اعماق اقیانوسها استفاده میکنند.

3 - صید بی رویه و انبوه ماهی ها، بدون آنکه فرصت تولید مثل برای آن ها فراهم شود، نیز به بومسازگان اکوسیستم آب ها به شدت لطمه میزند.

4 - برخی کشورهای پیشرفته با دسترسی به فناوریهای جدید مانند کشتیهای مجهز به رادار یا نصب دائمی تورها در آب، به طور مداوم صید ماهی از اعماق آب و همه نقاط اقیانوسها را افزایش میدهند.

5 -  افزایش دمای آب ها در نتیجه رها سازی فاضلاب های صنعتی و و خانگی.


16 - ساختار و ترکیبات هواکره را بیان کنید.

هوا کره لایه ای از گاز است که از سطح زمین تا ارتفاع ۱۰/۰۰۰ کیلومتری اطراف سیاره زمین را در برگرفته است. هواکره مخلوطی از گازهای مختلف نیتروژن ٪۷۸ ، اکسیژن ٪۲۱ ، و سایر گازها مانند دی اکسید کربن و بخار آب است.


17 - هواکره از چند لایه تشکیل شده است؟ به ترتیب نام ببرید.

1-وردسپهر( تروپوسفر)                           2-يوش سپهر (استراتوسفر)

3-میان سپهر (مزوسفر)                          4-دما سپهر ( ترموسفر)

5-برون سپهر (اگزوسفر)


18 - پایین ترین لایه هواکره چه نام دارد؟ چه اتفاقاتی در آن صورت میگیرد؟

پایینترین لایه، که نزدیک به سطح زمین است، تروپوسفر نام دارد. تشکیل ابرها و بسیاری از تغییرات آب و هوایی در این لایه صورت میگیرد.


19 - در هریک از مناطق زیر چه نوع آب و هوایی حاکم است؟

جنگل های کنگو در افریقا (گرم و مرطوب) | صحرای آفریقا (گرم وخشک) | سواحل شمالی افریقا( مدیترانه ای)


20 - هوا و  آب وهوا چه تفاوتی دارند؟

هوا وضعیت گذرا و موقتی هوا کره (اتمسفر) در یک محل و در مدت زمانی کوتاه است. برای مثال، میگوییم امروز هوا آفتابی یا ابری یا بارانی است یا باد میوزد. اما آب و هوا وضعیت هوا کره (اتمسفر) در یک ناحیه در مدت زمانی نسبتا طولانی است. برای مثال، میگوییم استان بوشهر آب و هوای گرم و شرجی دارد.


21 - برای پی بردن به نوع آب و هوای یک ناحیه چه عواملی مورد محاسبه قرار میگیرند؟

داده های آماری مربوط به دما، بارش، رطوبت، باد و ... در طول سالها (سی سال یا بیشتر) جمع آوری و میانگین آنها محاسبه میشود.


22 - دمای میانگین روزانه، ماهانه و سالانه چگونه به دست می آیند؟

الف)) اگر دماهای ثبت شده تمام ساعات شبانه روز را با هم جمع کنیم و حاصل جمع را بر تعداد آنها، یعنی ۲۴ ساعت، تقسیم کنیم، دمای میانگین روزانه بهدست میآید.

ب)) با استفاده از میانگین های روزانه دما و تقسیم آنها بر تعداد روزهای یک ماه میتوان دمای میانگین ماهانه را به دست آورد.

ج) اگر دمای میانگین ماهانه دوازده ماه سال را با یکدیگر جمع و بر ۱۲ تقسیم کنیم، دمای میانگین سالانه به دست می آید.


23 - عوامل موثر بر آب وهوای جهان را نام ببرید.

1 - عرض جغرافیایی و زاویه تابش خورشید                    2 - دوری و نزدیکی به دریا

3 - ارتفاع                                                                         4 - وزش باد ها و فشار هوا


24 - از عوامل موثر بر آب وهوای جهان، عرض جغرافیایی و تغییر زاویه تابش خورشید را توضیح دهید.

سرزمین های نزدیک استوا اشعه عمودی خورشید را دریافت میکنند. اما هر چه از استوا به طرف قطبها پیش میرویم، تابش خورشید مایلتر میشود. در نتیجه، گرمای کمتری به زمین میرسد. بدین ترتیب، هرچه از مدار استوا (صفر درجه) به سمت عرض های جغرافیایی بالاتر حرکت کنیم، دمای هوا کاهش د در نواحی مجاور قطبها کمترین میانگین دمای سالانه دیده میشود.


25 - به طور کلی از یکسان نتابیدن خورشید به سطح زمین، چند منطقه ی آب وهوایی پدید آمده است؟

1- منطقه گرم در دو طرف استوا تا مدارهای رأس السرطان و رأس الجدي
2- منطقه ، معتدل شمالی و جنوبی
3- منطقه سرد در مجاورت قطبها


26 - دوری و نزدیکی به اقیانوس ها و دریاها چه تأثیری بر آب و هوا دارد؟

خشکی ها زودتر از آنها گرم می شوند و سریعتر گرمای خود را از دست میدهند. آنها بیشتر از خشکی ها گرما را در خود ذخیره میکنند. به همین سبب، اقیانوس ها و دریاها موجب اعتدال دمای نواحی مجاور خود در زمستان و تابستان میشوند و گرما و سرمای مناطق را کاهش می دهند.


27 - تأثیر جریان های دریایی بر آب و هوا را توضیح دهید.

عبور جریانهای دریایی آب گرم از کناره کشورها موجب میشود که سرمای هوا در زمستان کاهش پیدا کند. به عكس، عبور جریانهای آب سرد موجب بروز سرمای شدید در کناره ها میشود؛ مانند جریان آب سرد گرینلند که از کناره های کانادا عبور میکند.


28 - درلایه وردسپهر ( تروپوسفر) چه تغییرات آب و هوایی حاصل میشود؟

در لایه وردسپهر (تروپوسفر، هر چه از سطح زمین بالاتر میرویم دمای هوا کم میشود. به ازای هر ۱/۰۰۰ متر ارتفاع، دما ۶ درجه سانتیگراد کاهش مییابد. بنابراین، در نواحی مرتفع و بر فراز قله ها و کوه ها و دامنه ها دما پایین تر از نواحی پست است.


29 - ارتفاعات چه تأثیری در آب و هوا دارند؟

ارتفاعات میتوانند از نفوذ توده های مرطوب به نواحی آن سوی خود جلوگیری کنند؛ مانند رشته کوه های هیمالیا در شمال هند يا البرز در ایران. ارتفاعات همچنین جهت وزش بادها را تغییر میدهند.


30 - هوا مانند همه ....گازها.... سنگینی دارد و بر همه چیز .... فشار.... وارد میکند.

فشار هوا را با .....دستگاه های فشار سنج.... اندازه گیری می کنند.


31 - رابطه فشار وارتفاع را بیان کنید.

هر چه از سطح زمین بالاتر برویم، فشار هوا کم میشود. به همین دلیل، فشار هوا در سطح دریاها زیاد و در ارتفاعات و کوهستانها کم است.


32 - باد چگونه به وجود می آید؟

هوا همیشه از جایی که فشار بیشتری دارد به سمت جایی که فشار کمتری وجود دارد جریان می یابد و به این ترتیب، باد به وجود می آید.


33 - یکی از عوامل مهم گردش عمومی هوا و تغییرات آب و هوایی در جهان چیست؟

پراکندگی کانون های فشار بر روی کره زمین. 


34 - کی از علل مهم افزایش دمای کره زمین چیست؟ بیان کنید.

یکی از علل مهم افزایش دما، زیاد شدن تعداد خودروها و افزایش فعالیت های صنعتی است که از سوخت های فسیلی استفاده میکنند و موجب آلودگی هوا و ورود گازهای گلخانه ای به هواکره میشوند.


35 - به نظر برخی دانشمندان گرم شدن زمین چه نتایج ناخوشایندی دارد؟

ذوب شدن یخ های قطبی، بالا آمدن آب دریا، به زیر آب رفتن نواحی ساحلی جزیره ها، و وقوع خشکسالی های شدید در نواحی گرم و خشک و ...

 

سوالات متن درس 3 مطالعات اجتماعی پایه نهم با جواب

1 - سیاره زمین از چند محیط تشکیل شده است؟ آن ها را بیان کنید.

الف) بخش خارجی کره و زمین یا پوسته آن که حالت جامد دارد و از سنگ و خاک تشکیل شده سنگ کره (لیتوسفر) نامیده میشود.

ب)) آب کره (هیدروسفر) شامل اقیانوسها و دریاها، دریاچه ها، رودها و بقیه آبهای سطحی، آبهای زیرزمینی، یخچالها و نزولات جوی میشود.

ج)) هواکره (اتمسفر) نیز شامل گازهایی است که دور تا دور کره زمین را فرا گرفته اند.

د)) این سه محیط با هم سیاره زمین را برای زندگی انسان و دیگر موجودات زنده یعنی زیست کره (بیوسفر) مناسب میسازند.


2 - چه مقدار از سطح زمین را آب ها و چه مقدار از آن را خشکی ها فرا گرفته اند؟

حدود ۷۱درصد را آب ها و ۲۹ درصد بقیه را خشکی ها فرا گرفته اند.


3 - دو نیمکره شمالی و جنوبی از نظر وسعت آب ها و خشکی ها چه تفاوتی دارند؟

نیمکره شمالی را نیمکره خشکی ها می گویند. زیرا بیشتر خشکی ها در این نیمکره قرار دارند. ونیمکره جنوبی را نیمکره آب ها میگویند زیرا ۸۲درصد آن را ابها فرا گرفته اند.


4 - مجموعه بزرگ خشکی ها را نام ببرید.

آسیا، امریکا، افریقا، قطب جنوب ، اروپا و استرالیا و اقیانوسیه


5 - منظوراز ناهمواری ها چیست ؟ چند مورد نام ببرید.

به پستی و بلندی های سطح زمین ناهمواری گویند. فلات ها، کوه ها ، تپه ها، دشت ها ، جلگه ها


6 - جلگه های پهناور جهان در چه مناطقی پدید آمده اند؟

در کنار دریا ها و یا در امتداد رودهای بزرگ


7 - فلات ها چگونه سرزمین هایی هستند؟

تعریف کنید. فلات ها سرزمین هایی نسبتا هموار اما مرتفع اند که از اطراف به سرزمین های کم ارتفاع و پست منتهی میشوند. این فلاتها، کوههای بسیار بلند با قله های نوک تیز را در بر گرفته اند. فلات تبت بلند ترین فلات جهان است.


8 - ناهمواری های جوان و ناهمواری های قدیمی و فرسوده را با هم مقایسه کنید

کوه های بسیار مرتفع جزء ناهمواری های جوان هستند. دامنه این کوه ها شیب تندی دارند و دره های بین آنها تنگ و به شکل است. به عكس، در کوه های کم ارتفاع با گذشت زمان و فرسایش، قله ها به شکل گنبدی در آمده اند و شیب دامنه ها ملایم است. این کوه ها دره های باز و آبرفتی به شکل ادارند.


9 - عوامل تغییر شکل و پیدایش ناهمواری ها به چند دسته تقسیم میشود؟

عوامل درونی و عوامل بیرونی


10 - حرکت ورقه (قطعات) پوسته زمین به چند صورت در ایجاد کوهستان ها نقش دارند؟

این ورقه ها (پوسته و گوشته فوقانی) بخشهایی از قاره ها تا کف اقیانوسها را در بر میگیرند. ورقه ها روی بخش خمیری شکل گوشته یا نرم کره به آرامی حرکت میکنند، از هم دور یا به هم نزدیک میشوند، به هم برخورد میکنند یا در امتداد هم می لغزند. البته ورقه ها بسیار کند حرکت میکنند و در هر سال فقط چند سانتیمتر جابه جا میشوند. اما این جابه جایی و حرکت طی میلیونها سال، تغییرات زیادی در ناهمواری ها به وجود می آورد.


11 - کوهزایی نتیجه چه عاملی است؟ و موجب پیدایش چه پدیده هایی میشود؟ 

نتیجه برخورد به یکدیگر است _ باعث پیدایش چین خوردگی ها و شکستگی ها(گسل) می شود.


12 - عمل کوهزایی به چند شکل موجب تشکیل رشته کوه ها می شود؟

به سه صورت:

1 - چین خوردگی: وقتی بخش زیرین یک ورقه به زیر ورقه ای دیگر می رود، فشاری بر پوسته وارد میشود که لایه های رسوبی را دچار خمیدگی میکند و به سمت بالا می آورد. مانند چین خوردگی های هیمالیا و البرز.

2 -  شکستگی (گسل): اگر فشار بر لایه های رسوبی به گونه ای باشد که پوسته را دچار شکستگی کند، گسل به وجود میآید. در این صورت، با اختلاف ارتفاع حاصل از شکست، مناطقی بالاتر از اطراف قرار میگیرد و مناطقی نیز فرو مینشیند و در نتیجه کوه یا دره ایجاد میشود.

3 -  بالا آمدن مواد مذاب : گاهی مواد مذاب (ماگما) از سمت گوشته به طرف پوسته حرکت میکنند و به آن فشار وارد می آورند. اگر مواد مذاب از پوسته راهی برای خروج از پوسته پیدا کنند و فوران کنند، کوههای آتشفشانی را به وجود میآورند اما اگر فوران رخ ندهد و لایه پوسته بالا بیاید، کوههای گنبدی ایجاد میشوند


13 - بالا آمدن مواد مذاب چگونه در شکل گیری کوه ها نقش دارند؟

اگر مواد مذاب از پوسته راهی برای خروج از پوسته پیدا کنند و فوران کنند، کوههای آتشفشانی را به وجود می آورند اما اگر فوران رخ ندهد و لایه پوسته بالا بیاید، کوههای گنبدی ایجاد میشوند


14- چند مورد از عوامل بیرونی تغییر شکل ناهمواری ها را نام ببرید.

عواملی چون هوازدگی، فرسایش آبی، فرسایش بادی و فرسایش یخچالی


15 - انسان ها با چه هدفی چهره ناهمواری ها را تغییر می دهند؟

برای رفع نیاز های خود و بهره برداری از محیط طبیعی


16 - گــســل چیست؟

اگر فشار بر لایه های رسوبی به گونه ای باشد که پوسته را دچار شکستگی کند، گسل به وجود می آید. که با اختلاف ارتفاع همراه است.

سوالات متن درس 2 مطالعات اجتماعی پایه نهم با جواب

1 - منظور از حرکت وضعی زمین چیست و چه نتایجی دارد؟

زمین در هر ۲۴ ساعت یکبار به دور محور خود میچرخد، که به آن حرکت وضعی میگویند. == نتایج: الف) پیدایش شب و روز       

ب) اختلاف ساعت بین نواحی مختلف


2 - اگر زمین به دور خود نمی چرخید چه اتفاقی می افتاد؟

همواره قسمتی از کره زمین روز می شد و در قسمتی دیگر شب. که در این صورت زندگی در روی کره زمین امکان پذیر نبود.


3 - منظو راز حرکت ظاهری آفتاب چیست؟

ما هر روز در آسمان، خورشید را میبینیم که از مشرق طلوع میکند. هنگام ظهر، خورشید تقریبا بالای و ماست و هنگام عصر رفته رفته به سمت مغرب حرکت و در آن سمت غروب میکند. که این جابه جایی یا حرکت خورشید در آسمان، حرکت ظاهری است. در واقع، خورشید جابه جا نمیشود بلکه زمین می چرخد و نقاط مختلف کره زمین پی در پی در مقابل خورشید قرار میگیرند.


4 - ساعت واقعی و ساعت رسمی را با هم مقایسه کنید.

وقتی خورشید درست روی نصف النهار مبدأ قرار می گیرد، در همه شهرهایی که روی این نصف النهار (از شمال اروپا تا جنوب آفریقا) قرار گرفته اند، هنگام ظهر است. در همین حال، مردم کشورهایی که در شرق گرینویچ قرار دارند، خورشید را زودتر دیده اند و بنابراین، از ظهرشان گذشته است. به عکس، در کشورهایی که در غرب نصف النهار گرینویچ قرار دارند، چند ساعت به ظهر مانده است. که این ساعت واقعی است.

کره زمین برای آنکه یک دور یا ۳۶۰ به دور خود بچرخد، ۲۴ ساعت وقت لازم دارد. پس اگر ۳۶۰محيطکره زمین را به ۲۴ قاچ تقسیم کنیم، هر یک از قاچها ۱۵ درجه پهنا دارد هر منطقه زمانی یک قاچ است و یک ساعت را به خود اختصاص می دهد. بنابراین، همه نصف النهارهایی که داخل یک قاچ قرار گرفته اند، به طور توافقی ساعت یکسانی دارند. این همان ساعت رسمی است.


5 - مبنای ساعت واقعی چیست؟

موقعیت خورشید در آسمان


6 -ساعت رسمی چرا و چگونه به وجود آمد؟

در زندگی روزانه نمیتوان از ساعت واقعی استفاده کرد. زیرا در تعیین قرارهای ملاقات، زمان باز و بسته شدن اداره ها و مغازه ها و برنامه حرکت قطارها و هواپیماها مشکلات زیادی به وجود میآید. بنابر این حدود ۱۴۰ سال پیش، در یک کنفرانس بین المللی، کشورها توافق کردند که به جای ساعت واقعی از ساعت رسمی استفاده کنند و به این ترتیب، زمان رسمی به وجود آمد.


7 - هر قاچ .....۱۵ درجه..... است و یک .....نصف النهار مرکزی..... دارد.


8 -منظور از خط بین المللی زمان یا خط روز گردان چیست؟

خط روز گردان یک نصف النهار فرضی ۱۸۰ درجه است که در امتداد نصف النهار مبدأ در آن سوی کره زمین قرار گرفته است. هنگام عبور از این خط از غرب به شرق، باید یک روز به تقویم اضافه کرد و به عکس، هنگام عبور از شرق به غرب این خط، باید یک روز از تقویم کم کرد.


9 - حرکت انتقالی زمین را توضیح دهید.

یک دور چرخش کامل زمین به گرد خورشید، یكسال طول میکشد که به آن حرکت انتقالی میگویند. مدار زمین، بیضی شکل است و زمین با سرعت میانگین ۳۰ کیلومتر در ثانیه، این مسیر را می پیماید.


10 - سال شمسی ، سال رسمی و سال کبیسه را با هم مقایسه کنید.

مدت زمان واقعی یک دور کامل گردش زمین به گرد خورشید، ۳۶۵ روز و 6ساعت است که به آن سال شمسی (واقعی) می گویند.

اما در تقویمها سال را ۳۶۵ روز در نظر میگیرند. سال ۳۶۵ روزه، سال رسمی است که 6 ساعت از سال خورشیدی کوتاهتر است.

برای جبران کسری این 6 ساعت، هر ۴ سال یک روز به سال رسمی اضافه میشود () سال ۳۶۶ روزه را سال کبیسه مینامند.


11-مایل بودن محور قطب ها بر سطح مدار گردش انتقالی چه نتایجی دارد؟

الف) زاویه تابش آفتاب در طول سال تغییر میکند،                  ب) درازی شب و روز نامساوی میشود.

ج) فصله های مختلف به وجود می آید.                             د)) برعکس بودن فصل ها در نیمکره شمالی و جنوبی


12 -شکل های زیر را تفسیر کنید. (انقلاب تابستانی و زمستانی)

 

تصویر۱:

در اول تیرماه در نیمکره شمالی منطقه وسیعتری از کره زمین در معرض نور خورشید قرار میگیرد. در نتیجه، طول روزها از شب ها بیشتر است. در اول تیرماه، خورشید در نیمکره شمالی به مدار رأس السرطان به طور عمودی می تابد. در این هنگام که طولانی ترین روز در این نیمکره است و به آن انقلاب تابستانی میگویند، فصل تابستان آغاز می شود. در همین زمان، نیمکره جنوبی فصل زمستان را سپری میکند.

تصویر ۲:

در اول دیماه، در نیمکره شمالی بخش کمتری از کره زمین تابش خورشید را دریافت میکند و روزها کوتاهتر از شب هاست. در اول دیماه، خورشید به مدار رأس الجدی در نیمکره جنوبی عمودی می تابد. در نتیجه، در نیمکره شمالی اول دی کوتاهترین روز سال است که به آن انقلاب زمستانی میگویند. در این روز فصل زمستان آغاز میشود؛ در حالیکه در همین زمان، در نیمکره جنوبی فصل تابستان آغاز شده است.


13 - اعتدالین در چه مواقعی از سال اتفاق می افتد؟

در دو موقع از سال یعنی اول بهار و اول پاییز، درازی روز و شب برابر میشود؛ یعنی مسیری که منطقه روشن زمین می پیماید با مسیر منطقه تاریک برابر است. (یعنی دایره روشنایی دقیقا از قطب ها عبور می گذرد) به این دو زمان، اعتدالین (اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی) میگویند.


14 - مهم ترین نتیجه حرکت انتقالی زمین چیست؟

پدید آمدن فصل ها.

سوالات متن درس 1 مطالعات اجتماعی پایه نهم با جواب

سوالات متن درس 1 اجتماعی نهم

1 - منظومه خورشیدی چند سیاره دارد و جنس این سیارات از چیست؟

منظومهٔ خورشیدی دارای هشت سیاره است؛ چهار سیارهٔ نزدیک به خورشید، که سطوح سنگی و جامد دارند و به آنها سیاره های درونی می گویند. چهار سیارهٔ دورتر که از گازهای مختلف تشکیل شده اند و سیاره های بیرونی نامیده می شوند.


2 - از میان سیارات منظومه خورشیدی ، زمین چه موقعیت وویژگی هایی دارد ؟

در میان چهار سیارهٔ نزدیک به خورشید، زمین بزرگ ترین است. زمین سومین سیارهٔ منظومهٔ خورشیدی است و در فاصلهٔ صد و پنجاه میلیون کیلومتری خورشید قرار دارد.


3 - نظر دانشمندان درباره عمر وجنس منظومه خورشیدی چیست ؟

دانشمندان، عمر زمین و منظومهٔ خورشیدی را حدود 5/4 میلیارد سال تخمین زده اند. آنها بنابر فرضیه هایی معتقدند که این منظومه از ابری متشکل از گازها و غبارهای بین ستار ه ای پدید آمده است.


4 - زمین چند قمر دارد؟

یک قمر به نام ماه


5 - تعداد قمر ها در کدام سیارات بیشتر است؟

در سیاره های گازی، تعداد قمرها بیشتر است. برای مثال، سیارهٔ مشتری 16 قمر مهم دارد.(مشتری بیش از 60 قمر دارد)


6- قطر وجرم خورشید چند برابر زمین است؟

قطر خورشید حدود 109برابر قطر زمین و جرم آن 33 هزار برابر جرم زمین است.


7-منظومه خورشیدی جزئی از کدام کهکشان هستند؟

کهکشان راه شیری


8- مساحت کره زمین چقدر است؟

510 میلیون کیلومتر مربع


9- منظور از موقعیت مکانی یک پدیده چیست؟

یعنی مکان دقیق قرار گرفتن آن روی کرهٔ زمین.


10- اِستوا چیست؟

در فاصلهٔ مساوی از دو قطب شمال و جنوب، می توانیم یک دایرهٔ بزرگ را به دور زمین تصور کنیم. این دایرهٔ بزرگ، استوا نام دارد.


11- مدار چیست؟

دایره هایی فرضی که در هر دو نیمکره به موازات استوا رسم شده اند که به آنها مدار می گویند.


12- درجه بندی واندازه مدارها از استوا به سمت قطب چگونه است؟

هر چه به قطب شمال یا جنوب نزدیک می شویم، این دایره ها کوچکتر می شوند. مدار استوا )مدار مبدأ( صفر درجه است. بقیهٔ مدارها بین 0 تا 90 درجهٔ شمالی یا جنوبی درجه بندی شده اند.


13- نصف النهار چیست؟

نصف النهارها نیم دایره های فرضی هستند که از قطب شمال تا قطب جنوب کشیده شد ه اند و طول مساوی دارند.


14-نصف النهار مبدأ در کجا قرار دارد؟

برای درجه بندی نصف النهارها، نصف النهاری را که از رصدخانهٔ «گرینویچ» در شهر لندن عبور می کند به عنوان نصف النهار مبدأ انتخاب کرده اند.
 


15- درجه بندی نصف النهارها چگونه است؟

نصف النهار مبدأ و امتداد آن در سوی دیگر کره، زمین را به دو نیمکرهٔ مساوی شرقی و غربی تقسیم کرده است. نصف النهار مبدأ، صفر درجه و نصف النهارهای دیگر از 0 تا 180 درجهٔ غربی و 180 درجهٔ شرقی درجه بندی شد ه اند؛ زیرا محیط زمین 360 درجه است.
 


16- منظور از مختصات جغرافیایی یک نقطه چیست؟

هر نقطه از کرهٔ زمین روی یک مدار و یک نصف النهار مشخص قرار دارد که به آنها مختصات جغرافیایی آن نقطه می گویند.


17- چگونه می توانیم مختصات جغرافیایی یک مکان را بدست بیاوریم؟

با داشتن شبکهٔ مدارها و نصف النهارها می توانیم طول و عرض جغرافیایی هر مکان یا مختصات جغرافیایی آن را به دست بیاوریم.


18- منظور از طول جغرافیایی یک مکان چیست؟

فاصلهٔ زاویه ای آن مکان با نصف النهار مبدأ برحسب درجه.


19- منظور از عرض جغرافیایی یک مکان چیست؟

فاصلهٔ زاویه ای آن مکان با اِستوا برحسب درجه.


20-برای نوشتن طول جغرافیایی از چه علائمی استفاده می شود؟

E (شرقی ) — W (غربی)



21- برای نوشتن عرض جغرافیایی از چه علائمی استفاده می شود؟

N (شمالی ) — S (جنوبی)


مطالب پیشنهادی : آزمون پیام های آسمان ــ پایه هفتم با جواب