1- سه سلسه ترک تبار که از اواخر قرن  4 تا اوایل قرن 7 در ایران حکومت کردند را نام ببرید.

غزنویان سلجوقیان خوارزمشاهیان 

2- غزنویان که بودند و چرا به این نام مشهور شدند؟ 

غزنویان دودمانی تر ک تبار بودند که چون حکومت خود را از شهر غزنین (غزنه) آغاز کردند به این نام مشهور شدند .

3- غزنویان چگونه پس از سامانیان به قدرت رسیدند؟ 

پس از ضعف سامانیان ، محمود غزنوی که حاکم غزنه بود، خراسان را تصرف کرد . خلیفهٔ عباسی نیز حکومت او را به رسمیت شناخت . سلطان محمود غزنوی به پشتوانهٔ سپاه نیرومند خود در اغلب جنگها، پیروز ی هایی به دست آورد و قلمرو غزنویان را تا رِی در مرکز ایران گسترش داد .

4- علت شهرت سلطان محمود غزنوی در تاریخ چیست؟ 

به سبب لشکرکشی های متعدد سلطان به هندوستان

5- علت اصلی لشکر کشی سلطان محمود غزنوی به هندوستان چه بود؟ 

به بهانهٔ رواج اسلام اما در اصل به طمع ثروت هنگفتی بود که در این کشور وجود داشت

6- سلطان محمود غزنوی در حمله به هندوستان چه اقداماتی انجام داد و چه غنائمی به دست آورد؟ 

وی در این لشکرکشی ها مناطقی از هندوستان را تصرف نمود و معبد سومَنات را خراب کرد. او اسیران زیادی را با خود به سرزمین های دیگر برد و ثرو تها و غنائم زیادی به دست آورد که بخشی را به خلیفهٔ عباسی پیشکش کرد .

7- پس از سلطان محمود چه کسی حاکم غزنویان شد و چه تفاوتی با وی داشت؟ 

پسرش سلطان مسعود اگر چه، سلطان مسعود فرمانروایی بی باک وجسور بود اما تدبیر پدر را نداشت . او از سلجوقیان شکست خورد و مدتی بعد توسط سپاهیان شورشی خود به قتل رسید .

8- قدرت وحکومت غزنویان بر چه چیزی استوار بود ؟ چرا ؟ 

بر نیروی نظامی استوار بود و آنها از محبوبیت و مقبولیتی که صفاریان و سامانیان و آل بویه در بین تودهٔ مردم داشتند، بی بهره بودند .

9- رابطه غزنویان با خلفای عباسی چگونه بود؟ 

رابطهٔ حکومت غزنویان با خلفای عباسی دوستانه بود و سلاطین غزنوی به ویژه سلطان محمود، خود را مطیع و تابع خلافت عباسی می دانستند .

10- سسلجوقیان چگونه به قدرت رسیدند ؟ -

سلجوقیان نیز طایفه ای از ترکان بودند که پس از پذیرش اسلام به ماوراءالنهر مهاجرت کردند . یکی از نوادگان سلجوق (جدّ سلجوقیان) به نام طُغِرل پس از شکست سلطان مسعود غزنوی، در نیشابور بر تخت نشست .

11- را داد و حکومت «سلطان رکن الدین» چرا خلیفه عباسی به طُغرِل لقب او را بر ایران و عراق تأیید کرد .

الف= براندازی حکومت - شیعه مذهب آل بویه
ب= از  میان برداشتن خطری که از جانب خلافت فاطمی مصر متوجه خلافت عباسی بود .

12- اوج قدرت سلجوقیان در زمان کدام حاکم سلجوقی بود ؟ چرا؟ 

آلب ارسلان، برادرزاده و جانشین طُغِرل بود و توانست با راهنمایی خواجه نظام الملک وزیر، رقیبان داخلی را سرکوب کند و بر قدرت و استحکام حکومت سلجوقی بیفزاید . آلب ارسلان همچنین به ارمنستان و گرجستان لشکرکشی کرد . او در نبرد مَلازگِرد در سال 463 ق رومیان را شکست سختی داد و امپراتور روم شرقی را به اسارت گرفت . در نتیجهٔ این پیروزی، بخشهای وسیعی از آسیای صغیر به تصرف سپاهیان سلجوقی درآمد .

13- قلمرو سلجوقیان در زمان چه کسی گسترش پیدا کرد ؟ وبه کدام شهر توجه بیشتری کرد؟ 

ملکشاه، پسر آلب ارسلان، از دیگر پادشاهان مشهور سلجوقی بود . وی مناطقی از ماوراءالنهر و شام را فتح کرد و حکومت سلجوقیان در دورهٔ او به اوج قدرت رسید . به طوری که در آن دوره، محدودهٔ جغرافیایی ایران با زمان ساسانیان برابری می کرد و از ماوراء النهر در شرق تا دریای مدیترانه در غرب گسترش یافته بود . در آن زمان اصفهان که پایتخت سلجوقیان بود به شهری بزرگ و آباد تبدیل شد .

14- از چه زمانی تجزیه و فروپاشی قلمرو سلجوقیان آغاز شد؟ -

پس از مرگ ملکشاه، شاهزادگان و فرماندهان نظامی برای رسیدن به تاج و تخت به جان یکدیگر افتادند و این اختلافات تا سقوط سلجوقیان، ادامه پیدا کرد .

15- خوارزمشاهیان حاکم کدام منطقه بودند و چه زمانی سلجوقیان را شکست دادند؟

خوارزم، - ناحیه ای حاصلخیز و آباد در جنوب دریاچهٔ خوارزم (آرال) بود و از عهد باستان به شاهان آنجا، خوارزمشاه می گفتند .خوارزمشاهیان، نخست دست نشاندهٔ سلجوقیان بودند اما وقتی حکومت سلجوقی ضعیف شد، آنها از فرمانبری سرپیچی کردند و سرانجام یکی از فرمانروایان خوارزم آخرین سلطان سلجوقی را شکست داد و بر بخش های زیادی از ایران چیره شد .

16- چرا پایه های حکومت خوارزمشاهیان چندان محکم نبود و این مسأله سبب هجوم چه قومی به ایران شد؟ -

از یکسو، خلیفهٔ عباسی فرمانروایی آنها را به رسمیت نمی شناخت از سوی دیگر، تسلطی بر فرمانروایان محلی نداشتند در چنین شرایطی بود که چنگیزخان مغول به ایران هجوم آورد